24 Σεπτεμβρίου σήμερα και η εκκλησία μας τιμά τη μνήμη της Παναγίας Μυρτιδιώτισσας, η θαυματουργή εικόνα της οποίας βρέθηκε στα Κύθηρα -πιθανότατα το 14ο αιώνα-. Το προσωνύμιο αυτό της δόθηκε καθώς σύμφωνα με τη παράδοση, η θαυματουργή εικόνα εντοπίστηκε από έναν βοσκό σε μια περιοχή γεμάτη με μυρτιές. Σήμερα, η θαυματουργή εικόνα φυλάσσεται στην Ιερά Μονή Μυρτιδίων στα Κύθηρα.
Η αποκάλυψη της εικόνας έγινε έπειτα από παρουσία της Παναγίας στο βοσκό που του είπε να ψάξει για την εικόνα αυτή, μόλις 40 μέρες μετά τον εορτασμό της Κοίμησης της Θεοτόκου. Ο βοσκός συντετριμμένος από το μεγάλο θαύμα, έπεσε στο έδαφος και όταν σηκώθηκε είδε την εικόνα της Παναγία ανάμεσα στα κλαδιά μιας μυρτιάς. Η παράδοση αναφέρει ότι την μετέφερε σπίτι του αλλά η εικόνα κατά τρόπο θαυμαστό εγκατέλειψε τη θέση της και μεταφέρθηκε ξανά ανάμεσα στα κλαδιά της μυρτιάς. Το συμβάν αυτό συνέβη και τρίτη φορά. Τότε βοσκός κατάλαβε πως ήταν θέλημα της Θεοτόκου να παραμείνει στο τόπο εύρεσης της.
Η ανέγερση του ναού της Θεοτόκου και το μεγάλο θαύμα
Μια μικρή εκκλησία χτίστηκε εκεί όπου βρέθηκε η εικόνα και ονομάστηκε Μυρτιδιώτισσα. Το κτήριο μεγάλωσε με τα χρόνια, και πολλά θαύματα λέγεται πως συνέβησαν εκεί.
Στο τέλος του 16ου αιώνα ο Θεόδωρος Κουμπριανός, ένας απόγονος του βοσκού που βρήκε την εικόνα, ζούσε στο χωριό Κουσουμάρι. Ήταν παράλυτος, αλλά πίστευε ακράδαντα ότι η Μητέρα του Θεού θα τον θεράπευε. Κάθε χρόνο, στις 24 Σεπτεμβρίου, έστελνε ένα μέλος της οικογένειάς του να ανάψει ένα κερί στη χάρη Της γι’ αυτόν. Μια χρονιά ζήτησε να τον πάνε μέχρι εκεί, για να την προσκυνήσει ο ίδιος. Κατά τη διάρκεια της αγρυπνίας ακούστηκε έντονος θόρυβος από την κατεύθυνση της θάλασσας. Το εκκλησίασμα έτρεξε να φύγει, πιστεύοντας ότι επιτίθενταν πειρατές. Ο παραλυτικός ζήτησε τη βοήθεια της Παναγίας, κι έξαφνα άκουσε μια φωνή από την εικόνα να του λέει να σηκωθεί και να τρέξει να σωθεί.
Σηκώθηκε, περπάτησε, σύντομα άρχισε να τρέχει και πρόφτασε τους συγγενείς του, που καταχάρηκαν βλέποντας το θαύμα.
Ο θόρυβος δεν προερχόταν από επιδρομή πειρατών, και όλοι τότε κατάλαβαν ότι ο θόρυβος ήταν σημείο της Θείας Πρόνοιας, ώστε ο παραλυτικός να μείνει μόνος του στην εκκλησία με την εικόνα. Από τότε η οικογένεια του Κουμπριανού γιόρταζε την ημέρα της γιορτής της Μυρτιδιώτισσας με ιδιαίτερη λαμπρότητα σε ανάμνηση του θαύματος.
