“Φοβάμαι ότι πάλι θα πληγωθώ”… και η αυτοεκπληρούμενη προφητεία
Ξεκινώντας την πορεία μας στον κόσμο των σχέσεων βαδίζουμε με τις καλύτερες των προθέσεων. Γνωρίζουμε ένα άτομο, ξεκινάμε μια σχέση μαζί του και επικεντρωνόμαστε σε μια θετική έκβαση, όποια κι αν θέλουμε να είναι αυτή. Υπάρχουν φορές όμως -και όλοι τις έχουμε ζήσει- που μία σχέση δεν εξελίσσεται όπως θα θέλαμε… Πριν φτάσουμε στο επώδυνο σημείο του χωρισμού έχουμε προλάβει να βιώσουμε καταστάσεις που γράφονται μέσα μας και μεταφράζονται με βάση τα βιώματα που έχει ο καθένας.
Τι συμβαίνει όμως όταν βιώνουμε επώδυνες συνθήκες μέσα σε μια σχέση;
Στη θέση “επώδυνες συνθήκες” μπορείτε να προσθέσετε ό,τι θεωρείτε πως μπορεί να σας πληγώσει από το σύντροφό σας. Έλλειψη κατανόησης, παραμέληση, απιστία και πολλά ακόμα μπορούν να προστεθούν και να δημιουργήσουν μια ατελείωτη λίστα, καθώς -όπως είναι φυσιολογικό- δε μας πληγώνουν όλους τα ίδια πράγματα.
Καθώς, λοιπόν, βρισκόμαστε σε μια συνθήκη “συναισθηματικού πόνου”, αναγνωρίζουμε ακούσια ή εκούσια, πώς δε θέλουμε να την ξαναζήσουμε. Ο “πόνος” αφήνει το σημάδι του και σε καμία περίπτωση δε θα ήθελες να γεμίσεις από τέτοια. Μπαίνεις, λοιπόν, στην επόμενη σχέση και δυστυχώς ούτε εκεί τα πράγματα εξελίσσονται καλά. Αυτό μπορεί να συνεχίζεται για καιρό έως ότου νιώσεις πώς δε μπορείς πλέον να διαχειριστείς τον πόνο. Εκεί ακριβώς είναι που είτε αρχίζεις να απέχεις από σχέσεις είτε επιλέγεις πιο εφήμερες λύσεις.
Ανεξάρτητα με το τι λες στους γύρω σου, μέσα σου υπάρχει μία σκέψη “Φοβάμαι ότι πάλι θα πληγωθώ…” Αυτή η σκέψη έχει διττή λειτουργία:
- Από τη μία χρησιμεύει ως ασπίδα. Έχεις προετοιμάσει τον εαυτό σου πως και η επόμενη σχέση θα είναι επώδυνη- γιατί αυτό έχεις βιώσει μέχρι στιγμής. Έτσι, λοιπόν όταν έρχεται η “επώδυνη συνθήκη”, μπορείς να καθησυχάσεις τον εαυτό σου λέγοντας πως ήξερες πως πάλι θα συμβεί αυτό.
- Η ίδια αυτή ασπίδα προστασίας είναι και ο μαγνήτης του “κινδύνου”.
Ο μαγνήτης του κινδύνου ονομάζεται “αυτοεκπληρούμενη προφητεία”. Θεωρώντας από πριν δεδομένο πως κάτι θα συμβεί, στην προκειμένη περίπτωση μια ακόμα επώδυνη σχέση- ασυναίσθητα θες να επιβεβαιώσεις τον εαυτό σου. Κατ΄ επέκταση, ελκύεις και επιλέγεις άτομα τα οποία μπορεί να μην είναι διαθέσιμα, αυξάνοντας έτσι τις πιθανότητες όντως να πληγωθείς.
Ακούγεται περίεργο; Ποιος θέλει να προκαλεί πόνο στον εαυτό του; Πώς θα σου φαινόταν αν σου έλεγα πως αυτός ο πόνος είναι “ασφαλής”;
Ο πόνος μπορεί να γίνει ασφαλής όταν είναι το μόνο -ή έστω το κυρίαρχο συναίσθημα που έχουμε γνωρίσει. Φανταστείτε το σαν ένα μικρό σκυλί που μεγαλώνει στους δρόμους. Πόσο εύκολα θα δεχτεί την ανθρώπινη τρυφερότητα; Για εκείνο “συνηθισμένο” είναι η σκληρή πραγματικότητα και θα χρειαστεί χρόνο να προσαρμοστεί σε αυτό που ένα οικόσιτο κουτάβι αντιλαμβάνεται ως φυσιολογικό.
Το να βιώνεις λοιπόν, επαναλαμβανόμενο πόνο, δημιουργεί μια οικεία συνθήκη. Ωστόσο, κάτι τέτοιο δεν μπορεί να είναι μακροπρόθεσμα βιώσιμο. Τα επαναλαμβανόμενα συναισθήματα ματαίωσης έχουν πολύ σοβαρές επιπτώσεις τόσο στον ψυχισμό όσο και στην αυτοεκτίμηση του ατόμου. Δημιούργησε μια ασφάλεια έξω από αυτή που σε πονάει καλλιεργώντας την αγάπη προς τον εαυτό σου. Καθόρισε τι είναι αυτό που δεν μπορείς να ανεχτείς πια μέσα σε μια σχέση και επικοινώνησε τα όριά σου. Κανείς δε θα σε διαβεβαιώσει πως πρόκειται για μια εύκολη διαδικασία. Είναι πιο δύσκολο όμως να επιτρέπεις στον εαυτό σου να πληγώνεται ακριβώς επειδή φοβάσαι πως θα πληγωθείς. “Φοβάμαι ότι πάλι θα πληγωθώ”… και η αυτοεκπληρούμενη προφητεία
Και το σημαντικότερο: Αναγνώρισε τι είναι αυτό που πραγματικά φοβάσαι.
Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια
