Τελευταίες μέρες έχουν φτάσει πλέον για την καταβολή του δώρου Πάσχα καθώς τελική ημερομηνία καταβολής είναι η Μεγάλη Τετάρτη (12 Απριλίου 2023). Φυσικά οι εργοδότες μπορούν να καταβάλουν το δώρο και νωρίτερα από τις 12.04.2023.
Αυτό διευκρινίζει, μεταξύ άλλων, η Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδας (ΓΣΕΕ) και το Κέντρο Πληροφόρησης Εργαζομένων & Ανέργων της Συνομοσπονδίας (ΚΕ.Π.Ε.Α./ΓΣΕΕ) μέσα από μία σειρά απαντήσεων σε βασικά ερωτήματα, με τις οποίες ενημερώνει τους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα για το Δώρο Πάσχα.
Πως κατοχυρώνεται το δώρο του Πάσχα
Με σχετική ανακοίνωση το Δώρο Πάσχα, το Δώρο Χριστουγέννων και το επίδομα αδείας κατοχυρώθηκαν περαιτέρω με την Εθνική Γενική ΣΣΕ (άρθρο 1) για τους εργαζόμενους ιδιωτικού δικαίου σε όλη την ελληνική επικράτεια. Αυτά περιλαμβάνονται στον Κώδικα Ατομικού Εργατικού Δικαίου (άρθρα 135-142, 213 ΠΔ 80/2022).
Διατάξεις νόμων, διαταγμάτων, υπουργικών αποφάσεων, συλλογικών συμβάσεων εργασίας, διαιτητικών αποφάσεων, εσωτερικών κανονισμών και λοιπών σχετικών πράξεων. Οι οποίες προβλέπουν ευνοϊκότερους όρους παροχής επιδομάτων εορτών Χριστουγέννων και Πάσχα, υπερισχύουν.
Οι διατάξεις του θεσμικού πλαισίου για τα δώρα εορτών είναι δημοσίας τάξεως, με συνέπεια να μην επιτρέπεται και να είναι άκυρη κάθε αντίθετη ρητή ή σιωπηρή συμφωνία. Καθώς και η παραίτηση του εργαζομένου από την αξίωση καταβολής του.
Ποιοί εργαζόμενοι το δικαιούνται
Όλοι οι μισθωτοί που απασχολούνται στον ιδιωτικό τομέα με σχέση εξαρτημένης εργασίας αορίστου ή ορισμένου χρόνου, πλήρους ή μερικής απασχόλησης, σε οποιοδήποτε εργοδότη δικαιούνται το δώρο.
Πως υπολογίζεται το Δώρο Πάσχα
Για τον υπολογισμό του ποσού των Δώρων, λαμβάνεται υπ’ όψιν ο τρόπος αμοιβής των μισθωτών, δηλαδή αν αμείβονται με ημερομίσθιο ή με μισθό.
Η χρονική περίοδος που υπολογίζεται το Δώρο Πάσχα αρχίζει από την 1η Ιανουαρίου μέχρι και την 30ή Απριλίου κάθε έτους.
Έτσι, οι εργαζόμενοι που η σχέση εργασίας τους με τον εργοδότη είχε διάρκεια χωρίς διακοπή όλη τη χρονική περίοδο αυτή (1/1-30/4), δικαιούνται ολόκληρο το Δώρο. Είναι ίσο με μισό (1/2) μηνιαίο μισθό για τους αμειβόμενους με μισθό και με 15 ημερομίσθια για τους αμειβόμενους με ημερομίσθιο.
Σε περίπτωση, όμως, που η σχέση εργασίας κάποιου μισθωτού με τον εργοδότη του δεν είχε διάρκεια ολόκληρο το προαναφερόμενο χρονικό διάστημα. Δικαιούται να λάβει αναλογία δώρου, η οποία υπολογίζεται ως εξής: Προκειμένου για αμειβόμενο με μισθό, ποσό ίσο με 1/15 του μισού μηνιαίου μισθού ή ένα ημερομίσθιο. Για τους αμειβόμενους με ημερομίσθιο, για κάθε οκτώ ημερολογιακές ημέρες διάρκειας της εργασιακής σχέσης. Εάν η σχέση εργασίας διαρκέσει λιγότερο από οκτώ ημέρες, δικαιούται ανάλογο κλάσμα για Δώρο Πάσχα.
Τι γίνεται με τις νόμιμες άδειες και την άδεια ασθενείας
Εκτός από την περίπτωση που η εργασία παρασχέθηκε χωρίς διακοπή όλο το διάστημα από την 1η Ιανουαρίου έως την 30ή Απριλίου. Στο διάστημα αυτό συνυπολογίζονται και όλες οι ημέρες που οι εργαζόμενοι-ες απουσιάζουν νόμιμα από την εργασία τους (π.χ. με ετήσια άδεια, με άδεια μητρότητας, με σπουδαστική άδεια).
Ειδικά, ως προς την απουσία των εργαζομένων, λόγω ασθένειας, στο διάστημα υπολογισμού του Δώρου Πάσχα συνυπολογίζονται τα «τριήμερα ασθενείας». Δηλαδή ο χρόνος απουσίας, κατά τον οποίο δεν καταβάλλεται επίδομα ασθενείας. Αφαιρούνται τα διαστήματα που καταβάλλεται από τον ασφαλιστικό φορέα επίδομα ασθενείας.
Παράδειγμα: Αν ένας μισθωτός απουσίασε από την εργασία του. Λόγω ασθένειας, 60 ημέρες και πήρε επίδομα ασθενείας από το ασφαλιστικό του ταμείο για 40 ημέρες. Θα αφαιρεθούν από το χρονικό διάστημα της εργασιακής σχέσης μόνο οι 40 ημέρες, για τις οποίες επιδοτήθηκε και όχι οι 60.
Το Δώρο Πάσχα, σε καμία περίπτωση, δεν επιτρέπεται να χορηγηθεί σε είδος, αλλά καταβάλλεται μόνο σε χρήμα.
Ειδικότερα για τις αποδοχές του Δώρου Πάσχα
Το δώρο υπολογίζεται βάσει των πράγματι καταβαλλόμενων τακτικών αποδοχών την 15η ημέρα πρίν το Πάσχα. Εφόσον αυτές είναι ίσες ή ανώτερες των νομίμων.
Αν η εργασιακή σχέση έχει λυθεί πριν την παραπάνω ημερομηνία, το Δώρο Πάσχα υπολογίζεται με βάση τις αποδοχές που καταβάλλονταν την ημέρα που λύθηκε η εργασιακή σχέση.
Τακτικές αποδοχές θεωρούνται ο μισθός ή το ημερομίσθιο. Επίσης θεωρείται κάθε άλλη παροχή (χρήμα-είδος) που καταβάλλεται από τον εργοδότη. Αυτό μπορεί να γίνει ως συμβατικό ή νόμιμο αντάλλαγμα της παρεχόμενης εργασίας τακτικά κάθε μήνα.
Από την 1η Απριλίου 2023 αυξήθηκε ο κατώτατος μισθός και το κατώτατο ημερομίσθιο για πλήρη απασχόληση. Αυτή η αύξηση είναι 780 ευρώ και 38,84 ευρώ μεικτά αντίστοιχα (ΥΑ υπ.αριθμ. 31986 ΦΕΚ Β΄ 2003/2023).
Συνεπώς, το Δώρο Πάσχα υπολογίζεται, βάσει των νέων αυτών κατωτάτων ορίων αποδοχών. Εφόσον η εργασιακή σχέση δεν έχει λυθεί, μέχρι την 1η/4/2023.
Άλλα είδη τακτικών αποδοχών: Η αμοιβή για τακτική νόμιμη υπερωριακή εργασία, υπερεργασία, εργασία την Κυριακή, σε αργίες, σε νυχτερινές ώρες. Τα πριμ παραγωγικότητας, το επίδομα κατοικίας κλπ. όταν χορηγούνται κατ’ επανάληψη σε τακτά χρονικά διαστήματα κ.λπ.
Στις τακτικές αποδοχές συνυπολογίζεται και το επίδομα αδείας.
Συνεπώς, ο μισθωτός θα λάβει το Δώρο Πάσχα, προσαυξημένο με τον συντελεστή αδείας. Ανέρχεται σε 0,04166.Το Δώρο Πάσχα υπόκειται σε εισφορές υπέρ ΕΦΚΑ και φόρου μισθωτών υπηρεσιών.
Παράδειγμα: Εργαζόμενος με Δώρο Πάσχα 900 ευρώ, με την προσαύξηση του συντελεστή αδείας, θα πρέπει να πάρει 938 ευρώ.
Πότε παραγράφονται οι αποδοχές των δώρων
Οι αποδοχές δώρου στον ιδιωτικού τομέα παραγράφονται βάσει του άρθρου 250 παρ.17 αστικού κώδικα. Πιο συγκεκτριμένα μετά από πενταετία από το τέλος του έτους που ήταν απαιτητές
Τι πρέπει να κάνει ο εργαζόμενος, αν δεν του καταβληθεί το Δώρο
Αν το Δώρο δεν καταβληθεί έγκαιρα οι εργαζόμενοι και τα σωματεία μπορούν και πρέπει να προσφύγουν στην οικεία Επιθεώρηση Εργασίας. Προκειμένου να συνταχθεί μηνυτήρια αναφορά.
Η μυνητήρια αναφορά διαβιβάζεται στον Εισαγγελέα για την άσκηση ατομικής δίωξης σε βάρος του εργοδότη. Παράλληλα διαβιβάζεται και στο οικείο αστυνομικό τμήμα για την κίνηση της αυτόφωρης διαδικασίας.
Οι εργαζόμενοι και τα σωματεία τους έχουν δικαίωμα υποβολής μήνυσης απευθεία στο αρμόδιο αστυνομικό τμήμα και να ζητήσουν εφαρμογή αυτόφωρης διαδικασίας.
Στα μηνυτήρια θα πρέπει να αναγράφονται τα στοιχεία της επιχείρησης και της κατοικίας του εργοδότη. Εαν αυτό είναι δυνατόν αφού η διαδικασία του αυτοφώρου διαρκεί έως και 48 ώρες.
Στη περίπτωση μη καταβολής δώρου Πάσχα μέσα στην προθεσμία οι Επιθεωρητές Εργασίας έχουν υποχρέωση να επεμβαίνουν άμεσα. Να διενεργούν ελέγχους και να βρίσκονται σε πλήρη ετοιμότητα για την άσκηση της διαδικασίας του αυτοφώρου και την επιβολή των σχετικών κυρώσεων.
Οι εργαζόμενοι μπορούν να προβαίνουν σε επώνυμες ή ανώνυμες καταγγελίες στην ενιαία γραμμή εξυπηρέτησης 1555 ή στην ηλεκτρονική υπηρεσία υποβολής ανώνυμης καταγγελίας της Επιθεώρησης Εργασίας ή με αποστολή μηνύματος, μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail), στο Τμήμα Επιθεώρησης του τόπου εργασίας τους.
