Ποιά είναι αλήθεια η ιστορία της Εργατικής Πρωτομαγιάς και γιατί έχει καθιερωθεί ως απεργία? Κατά αυτή την ημέρα με συγκεντρώσεις και πορείες η εργατική τάξη προβάλει τα κοινωνικά και οικονομικά της επιτεύγματα. Ταυτόχρονα δείχνει και καθορίζει το διεκδικητικό της πλαίσιο για το μέλλον. Η Πρωτομαγιά έχει καθιερωθεί ως απεργία και όχι ως αργία. Αυτό ισχύει στην Ελλάδα αλλά και σε πολλές άλλες χώρες του κόσμου.
Η ιστορία της Εργατικής Πρωτομαγιάς: Πότε καθιερώθηκε ως απεργία
Η Πρωτομαγιά καθιερώθηκε ως εργατική γιορτή στις 20 Ιουλίου 1889. Αυτό έγινε κατά τη διάρκεια του ιδρυτικού συνεδρίου της Δεύτερη Διεθνούς (Σοσιαλιστικής Διεθνούς) στο Παρίσι. Αιτία καθιέρωσης ήταν ο ξεσηκωμός των εργατών στο Σικάγο την 1η Μαϊου 1886, που διεκδίκησαν το οκτάωρο και καλύτερες συνθήκες εργασίας. Αυτός ο ξεσηκωμός κατέληξε σε αιματοχυσία λίγες μέρες αργότερα, με εμπλοκή της αστυνομίας και μπράβων της εργοδοσίας.
Τα αιματηρά γεγονότα του Σικάγου
Την 1η Μαϊου 1886 τα εργατικά συνδικάτα των ΗΠΑ αποφάσισαν την έναρξη απεργιακών κινητοποιήσεων με ζητούμενο: Το οκτάωρο ωράριο εργασίας βασιζόμενοι στις επιτυχημένες διεκδικήσεις των καναδών γειτόνων τους και τις καλύτερες συνθήκες εργασίας. Χαρακτηριστικό είναι πως τότε το κανονιστικό πλαίσιο εργασίας στις ΗΠΑ σχεδόν δεν υπήρχε.
Αυτό σήμαινε πως οι εργοδότες μπορούσαν να απασχολούν το προσωπικό τους ότι ωράριο ήθελαν, ακόμα και τις Κυριακές.
Στην απεργία συμμετείχαν περίπου 350.000 εργάτες από 1.200 εργοστάσια των ΗΠΑ. Την Πρωτομαγιά του 1886 έγινε η πιό δυναμική πορεία, με συμμετοχή 90.000 ανθρώπων. Επικεφαλής στην πορεία ήταν ο αναρχοσυνδικαλιστής Άλμπερτ Πάρσονς, η γυναίκα του Λούσι και τα επτά παιδιά τους.
Η αρχή της αιματοχυσίας έγινε δύο μέρες αργότερα έξω από το εργοστάσιο ΜακΚόρμικ στο Σικάγο. Συγκεκριμένα απεργοσπάστες προσπάθησαν να διασπάσουν τον απεργιακό κλοιό και ακολούθησαν επεισόδια σωματικής βίας. Αστυνομία και μπράβοι του εργοστασίου επενέβησαν σε όλο αυτό δυναμικά. Κατά την διάρκεια όλων αυτών σκοτώθηκαν 4 απεργοί και τραυματίστηκαν πολλοί, κάτι που προκάλεσε την εργατική τάξη του Σικάγο.
Η συνέχεια των επεισοδίων
Την επόμενη μέρα αποφασίστηκε συλλαλητήριο καταδίκης για την αστυνομική βία στην Πλατεία Χεϊμάρκετ. Η συγκέντρωση ήταν με μεγάλο πλήθος κόσμου και ειρηνική. Κάποια στιγμή οι αστυνομικές δυνάμεις πήραν εντολή να διαλύσουν τη συγκέντρωση με τη βία. Με πολύ ατυχές συγχρονισμό από το πλήθος των διαδηλωτών ρίφθηκε μια χειροβομβίδα προς το μέρος των αστυνομικών. Κατά την έκρηξη σκοτώθηκε ένας αστυνομικός και τραυματίζοντας δεκάδες. Έπειτα από αυτό η αστυνομία άνοιξε πυρ κατά βούληση κατά των διαδηλωτών. Το αποτέλεσμα ήταν να σκοτωθούν τουλάχιστον τέσσερις διαδηλωτές και να τραυματιστούν άγνωστος αριθμός διαδηλωτών. Παράλληλα με αυτό έξι αστυνομικοί έχασαν τη ζωή τους από αδιευκρίνιστα πυρά (είτε φιλικά, είτε από τους διαδηλωτές).
Η δίκη για τους ένοχους των επεισοδίων
Για τη βομβιστική επίθεση, που προκάλεσε τον θάνατο του αστυνομικού κατηγορήθηκαν οι αναρχοσυνδικαλιστές:
Άουγκουστ Σπις, Γκέοργκ Έγκελ, Άντολφ Φίσερ, Λούις Λινγκ, Μίκαελ Σβαμπ, Σάμουελ Φίλντεν, Όσκαρ Νίμπι και Άλμπερτ Πάρσονς, που ήταν από τους οργανωτές της διαδήλωσης. Άξιο αναφοράς είναι πως όλοι εκτός του Πάρσονς και του Φίλντεν ήταν γερμανοί μετανάστες. Η δίκη των οκτώ προαναφέρντων ξεκίνησε στις 21 Ιουνίου 1886.
Ο εισαγγελέας Τζούλιους Γκρίνελ ζήτησε και οι οκτώ κατηγορούμενοι να τιμωρηθούν με τη θανατική ποινή, βέβαια δεν προσκόμισε κανένα στοιχείο που να τους συνδέει με τη βομβιστική επίθεση. Κατά τα λεγόμενα του οι κατηγορούμενοι ενθάρρυναν τον άγνωστο βομβιστή να ρίξει τη χειροβομβίδα. Για αυτό σύμφωνα με τον εισαγγελέα κρίνονται ένοχοι συνωμοσίας.
Η υπεράσπιση έκανε λόγο για προβοκάτσια και σύνδεε τη βομβιστική επίθεση με το διαβόητο πρακτορείο ντεντέκτιβ “Πίνκερτον”, το πρακτορείο το χρησιμοποιούσαν συχνά οι εργοδότες ως απεργοσπαστικό μηχανισμό. Οι ένορκοι εξέδωσαν την ετυμηγορία τους στις 20 Αυγούστου 1886 κι έκριναν ένοχους και τους οκτώ κατηγορούμενους.
Οι Σπις, Έγκελ, Φίσερ, Λινγκ, Σβαμπ, Φίλντεν και Πάρσονς καταδικάστηκαν σε θάνατο, ενώ ο Νίμπι σε κάθειρξη 15 ετών.
Μετά από πολύ κόπο και με την εξάντληση και του τελευταίου ένδικου μέσου, ο κυβερνήτης της Πολιτείας του Ιλινόις, Ρίτσαρντ Όγκλεσμπι, μετέτρεψε τις ποινές από θανατικές σε ισόβια των Σβαμπ και Φίλντεν. Ο Λιγκ αυτοκτόνησε στο κελί του. Όλη αυτή η ιστορία οδήγησε στις 11 Νοεμβρίου 1887 τους: Σπις, Πάρσονς, Φίσερ και Έγκελ οδηγήθηκαν στην αγχόνη, τραγουδώντας χαρακτηριστικά τη “Μασσαλιώτιδα”. Από πολλούς διαπρεπείς αμερικάνους νομικούς η δίκη των οκτώ θεωρείται ως μία από τις σοβαρότερες υποθέσεις κακοδικίας στην ιστορία των ΗΠΑ.
Στις 26 Ιουνίου 1893, ο κυβερνήτης του Ιλινόις, Τζον Πίτερ Άλτγκελντ παραδέχθηκε ότι και οι οκτώ καταδικασθέντες ήταν αθώοι. Μάλιστα κατηγόρησε και απο πάνω τις αρχές του Σικάγου ότι άφησαν ανεξέλεγκτους τους ανθρώπους του “Πίνκερτον”. Σαν ύστατη πράξη εξιλέωσης έδωσε χάρη στους φυλακισμένους Φίλντεν, Νίμπε και Σβαμπ. Αργότερα, ο επικεφαλής της αστυνομίας του Σικάγο, που έδωσε την εντολή για διάλυση της συγκέντρωσης καταδικάστηκε για διαφθορά.
Άξιο αναφοράς είναι πως ακόμα και μέχρι σήμερα άγνωστος είναι ο δράστης της βομβιστικής επίθεσης.
Η ιστορία της Εργατικής Πρωτομαγιάς στην Ελλάδα
Ο πρώτος εορτασμός της Εργατικής Πρωτομαγιάς στην Ελλάδα έλαβε χώρα το 1893, στην Αθήνα.
Συγκεκριμένα έγινε με πρωτοβουλία του Κεντρικού Σοσιαλιστικού Συλλόγου του Σταύρου Καλλέργη. Η 1η Μαϊου ήταν Σάββατο και εργάσιμη, άρα επιλέχθηκε η Κυριακή 2 Μαϊου για να μπορούν να συμμετάσχουν όλοι μαζικά
Σύμφωνα με την εφημερίδα “Σοσιαλιστής” που την εξέδιδε ο Καλλέργης συγκεντρώθηκαν στο Στάδιο πάνω από 2.000 εργαζόμενοι.
Η αντίπαλη εφημερίδα “Εφημερίς” τους αρίθμησε ως 200 μόνο και έγραφε χαρακτηριστικά:
“Οι πλείστοι εξ αυτών ήσαν εργάται, ευπρεπώς κατά το πλείστον ενδεδυμένοι, με ερυθράς κονκάρδας επί της κομβιοδόχης, και πολύ ήσυχοι άνθρωποι. Αυτοί είναι οι πρώτοι σοσιαλισταί εν Ελλάδι, και συνήλθον χθες εις το πρώτον αυτών εν Αθήναις συλλαλητήριον”.
Οι διαδηλωτές ενέκριναν ψήφισμα που υποδείκνυε τα εξής:
“Συνελθόντες σήμερον την 2 Μαΐου, ημέραν Κυριακήν και ώραν 5 μ.μ. εν τω Αρχαίω Σταδίω, οι κάτωθι υπογεγραμμένοι μέλη του Κεντρικού Σοσιαλιστικού Συλλόγου» και υπό μισθόν πάσχοντες εψηφίσαμεν:
Α) Την Κυριακήν να κλείωσι τα καταστήματα, καθ’ όλην την ημέραν, και οι πολίται ν’ αναπαύωνται.
Β) Οι εργάται να εργάζωνται 8 ώρας την ημέραν.
Γ) Ν’ απονέμηται σύνταξις εις τους εκ της εργασίας παθόντας και καταστάντας ανικάνους προς διατήρησιν εαυτών και της οικογενείας των.
Δ) Το συμβούλιον του «Κεντρικού Σοσιαλιστικού Συλλόγου» να επιδώση το ψήφισμα εις την Βουλήν”.
Το ψήφισμα εν τέλει επεδόθη στον Πρόεδρο της Βουλής την 1η Δεκεμβρίου 1893 από τον Σταύρο Καλλέργη. Ο Καλλέργης ανήλθε εν συνέχεια στο δημοσιογραφικό θεωρείο όπου περίμενε με ανυπομονησία ο Πρόεδρος να το εκφωνήσει. Ο Πρόεδρος της Βουλής καθυστερούσε να το υπαγορεύσει στη Βουλή, υπαγορεύοντας άλλα ζητήματα και ο Καλλέργης εκνευρίστηκε.
Ο Καλλέργης διαμαρτυρήθηκε έντονα και μεγαλόφωνα και με εντολή του Προέδρου της Βουλής συνελλήφθη για διατάραξη της συνεδρίασης. Οι στρατιώτες της φρουράς , αφού τον χτύπησαν, τον μετέφεραν στο αστυνομικό τμήμα, όπου παρέμεινε για δύο μέρες. Στις 9 Δεκεμβρίου 1893 δικάστηκε και καταδικάστηκε σε φυλάκιση 10 ημερών στις φυλακές του Παλαιού Στρατώνα. Έτσι έληξε και τυπικά ο εορτασμός της Εργατικής Πρωτομαγιάς στην Ελλάδα.
Πηγή: https://www.sansimera.gr/articles/256
